Co roku tysiące emerytów i rencistów musi pamiętać o lutowym terminie składania zaświadczeń o dochodach w ZUS. Ta frustrująca biurokracja ma niedługo przejść do przeszłości. System w końcu ma wykorzystać dane, które i tak już posiada.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Lutowy obowiązek budził emocje od lat. Emeryci i renciści dorabiający do swoich świadczeń musieli co roku w lutym dostarczać ZUS informacje o zarobkach, choć urząd te dane już posiadał. Jak podaje portal Infor.pl, zaświadczenie o przychodach emeryta i rencisty należy złożyć najpóźniej do dnia 28 lutego 2025 roku włącznie.
Ta sytuacja ma się jednak zmienić. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiedziało modernizację systemu, która ma uwolnić większość świadczeniobiorców od tego obowiązku. Nowe rozwiązanie opierać się ma na automatycznym wykorzystywaniu danych już zgromadzonych w systemie.
Nie wszyscy skorzystają z automatyzacji
Planowane uproszczenia nie obejmą wszystkich grup emerytów i rencistów. Obowiązek składania zaświadczeń pozostanie dla osób pracujących za granicą oraz w służbach mundurowych. Dotyczy to między innymi żołnierzy, policjantów, strażników granicznych czy strażaków.
ZUS zachowa również prawo do żądania dodatkowych dokumentów. Stanie się tak w sytuacjach, gdy dane w systemie okażą się niepełne lub budzące wątpliwości. W praktyce oznacza to, iż urząd będzie mógł poprosić o zaświadczenie w indywidualnych przypadkach.
Limity dorabiania pozostają bez zmian
Automatyzacja nie oznacza zniesienia ograniczeń w zarobkach. Jak informuje portal Prawo.pl, pilnować wysokości swoich dochodów muszą osoby dorabiające, które są na wcześniejszej emeryturze czy rencie. Od września 2025 roku próg zawieszenia świadczenia wyniesie 11 373,30 zł brutto miesięcznie.
Przekroczenie tego limitu skutkuje całkowitym zawieszeniem emerytury lub renty. W przypadku zarobków między 6 124,10 zł a 11 373,30 zł brutto świadczenie zostanie pomniejszone. Maksymalne obniżenie może wynieść 939,61 zł miesięcznie dla emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Cyfryzacja z korzyścią dla seniorów
Planowana zmiana wpisuje się w szerszą strategię cyfryzacji administracji publicznej. Jak podaje portal PIT.pl, ZUS będzie sporządzał dokumenty zgłoszeniowe i rozliczeniowe za płatników składek. Resort argumentuje, iż skoro dane o przychodach i tak trafiają do systemu, nie ma sensu obciążać obywateli dodatkowymi obowiązkami.
Zmiana została wpisana do wykazu prac rządu, a jej wejście w życie planowane pozostało w tym roku. Celem jest ograniczenie papierologii i uproszczenie procedur zarówno dla seniorów, jak i pracodawców.
Co to oznacza dla ciebie?
Jeśli jesteś na wcześniejszej emeryturze lub rencie i dorabiasz w Polsce, nowe przepisy oznaczają koniec jednego z najuciążliwszych obowiązków. Nie będziesz musiał pamiętać o lutowym terminie ani przygotowywać dokumentów. System sam wykorzysta informacje, które już posiada.
Uwaga jednak na limity zarobków. Przekroczenie miesięcznego progu 11 373,30 zł brutto przez cały czas będzie skutkować zawieszeniem świadczenia. Warto więc systematycznie monitorować swoje przychody i planować pracę tak, aby nie przekroczyć dozwolonych kwot.
Przykład z życia wzięty
Pan Kazimierz z Warszawy od lat dorabia jako konserwator w spółdzielni mieszkaniowej do swojej wcześniejszej emerytury. Co roku musiał pamiętać o lutowym terminie i składać zaświadczenie o zarobkach, choć jego pracodawca i tak przekazywał te dane do ZUS. „To była czysta formalność, ale stresująca – czasem zapominałem o terminie i musiałem biegać po urzędach” – opowiada na forum emerytów.
Potencjalne konsekwencje społeczne
Automatyzacja procesu może przynieść znaczące korzyści społeczne. Seniorzy zyskają więcej czasu, a administracja zaoszczędzi na obsłudze tysięcy dokumentów rocznie. Zmniejszy się również ryzyko błędów wynikających z manualnego przepisywania danych.
Eksperci zwracają uwagę, iż takie rozwiązania mogą zwiększyć zaufanie obywateli do cyfrowej administracji. Pokazują bowiem, iż nowoczesne technologie służą uproszczeniu, a nie komplikowaniu życia codziennego.
Praktyczne porady na przyszłość
Gdy nowe przepisy wejdą w życie, przez cały czas warto prowadzić dokumentację swoich zarobków. Pomoże to w razie ewentualnych pytań ZUS lub konieczności wyjaśnienia rozbieżności w danych.
Pamiętaj również o systematycznym sprawdzaniu wysokości swoich miesięcznych przychodów. Przekroczenie limitów może skutkować koniecznością zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Planuj swoją pracę tak, aby mieszczą się w dozwolonych progach.
To dobry sygnał na przyszłość – administracja w końcu idzie w stronę ułatwienia życia obywatelom, a nie mnożenia formalności. Automatyzacja tego procesu może być zapowiedzią dalszych uproszczeń w kontaktach z urzędami.