Premier Mark Carney ogłosił, iż Kanada planuje uznać państwo palestyńskie podczas wrześniowego Zgromadzenia Ogólnego ONZ – pod warunkiem, iż Autonomia Palestyńska przeprowadzi wybory w 2026 roku, bez udziału Hamasu, i rozpocznie proces demilitaryzacji.
– Uznanie suwerenności Palestyny to wsparcie dla tych, którzy wybierają pokój – powiedział Carney. Dodał, iż decyzja zależy od faktycznego zaangażowania władz palestyńskich w reformy. Rozmawiał w tej sprawie z prezydentem Mahmudem Abbasem.
Zmiana polityki i reakcje międzynarodowe
Choć Kanada od lat wspiera ideę rozwiązania dwupaństwowego, dotąd nie zdecydowała się na formalne uznanie państwa palestyńskiego. Teraz zmienia podejście, idąc w ślady Francji i Wielkiej Brytanii, które zapowiedziały podobne kroki wobec pogarszającej się sytuacji humanitarnej w Strefie Gazy i rozbudowy izraelskich osiedli na Zachodnim Brzegu.
Carney podkreślił, iż zarówno Hamas, jak i izraelski rząd sabotują szanse na pokój: pierwszy – przez przemoc i ataki, drugi – przez działania osadników i opóźnianie pomocy humanitarnej.
Fala krytyki ze strony Izraela i opozycji
Ambasada Izraela w Ottawie stanowczo sprzeciwiła się decyzji Kanady, uznając ją za „nagrodzenie barbarzyństwa Hamasu”. Ambasador Iddo Moed podkreślił, iż Izrael nie ugnie się pod „wypaczonym naciskiem międzynarodowym”.
Krytyczna była także Partia Konserwatywna, która ostrzegła, iż uznanie państwowości Palestyny po ataku z 7 października oznaczałoby pośrednie uznanie Hamasu. W podobnym tonie wypowiedział się szef Centrum Izraela i Spraw Żydowskich, nazywając deklarację Carney’a „naivną i niebezpieczną”.
Poparcie ze strony lewicy i społeczności muzułmańskiej
NDP zaapelowała o embargo na broń dla Izraela i zawieszenie umowy o wolnym handlu. Z kolei Narodowa Rada Muzułmanów Kanadyjskich uznała decyzję za „historyczny krok” i wezwała rząd do dalszych działań na rzecz Palestyńczyków, w tym zwiększenia dostępu do pomocy humanitarnej w Gazie.
List byłych dyplomatów
W dniu ogłoszenia decyzji opublikowano również list otwarty podpisany przez 173 byłych kanadyjskich dyplomatów, którzy zaapelowali o uznanie Palestyny, nałożenie sankcji na izraelskie osiedla oraz powołanie misji ONZ monitorującej zawieszenie broni.
Nowa rola Autonomii Palestyńskiej
Po uznaniu Palestyny jej status dyplomatyczny w Kanadzie miałby wzrosnąć – z biura przedstawicielskiego do pełnoprawnej ambasady. Kanada już wcześniej pozwalała palestyńskim przedstawicielom na wydawanie paszportów i kontakty na najwyższym szczeblu.
Tło polityczne i sytuacja w Palestynie
Autonomia Palestyńska kontroluje w tej chwili część Zachodniego Brzegu (Fatah), a Hamas – Strefę Gazy. Na żadnym z tych terytoriów nie odbyły się wybory od 2006 roku. Według sondaży, mieszkańcy obawiają się zarówno korupcji, jak i braku reform.
Trudne rozmowy z USA
Na marginesie Carney poinformował, iż negocjacje z USA w sprawie nowej umowy handlowej CUSMA są „intensywne i skomplikowane”. Nie uda się ich zakończyć przed 1 sierpnia – datą wyznaczoną przez Donalda Trumpa jako termin wprowadzenia 35-procentowych ceł na towary niespełniające nowych standardów. UE i Japonia już zawarły stosowne porozumienia.
Na podst. Canadian Press