Jedno z najstarszych miejsc Cypru znów otwarte. Ale nikt nie chce o nim mówić

1 dzień temu

Po pięciu latach renowacji w Nikozji ponownie otwarto centralny meczet Selimiye – jedno z najstarszych i najbardziej rozpoznawalnych miejsc w północnej części wyspy. Choć świątynia zachwyca odnowionym wnętrzem, temat jej otwarcia wywołuje napięcie i milczenie.

Od kościoła do meczetu

Obiekt powstał jako gotycki kościół Ayia Sophia – budowę rozpoczęto w 1209 roku, a konsekracja nastąpiła dopiero w 1326 roku. To tu koronowano królów Cypru, Jerozolimy i Armenii. W czasach templariuszy odbywały się tu procesy inkwizycyjne. W 1570 roku, po zdobyciu Nikozji przez Osmanów, kościół został przekształcony w meczet, a jeszcze w tym samym roku dodano minarety.

Odnowiona przeszłość

W ramach niedawno zakończonej renowacji usunięto czerwone dywany, zastępując je spokojnym turkusem. Piaskowcowe łuki odzyskały swój pierwotny wygląd. Co ważne – odsłonięto również fragmenty oryginalnych fresków, przedstawiających sceny chrześcijańskie, łacińskie inskrypcje oraz arabską kaligrafię. To sprawia, iż meczet opowiada dziś nie tylko historię islamu, ale też historię Cypru jako miejsca spotkania różnych kultur i religii.

Napięcia wokół religii i polityki

Choć meczet otwarto na nowo, lokalni przedsiębiorcy w północnej Nikozji nie chcą o tym mówić. Jak przyznają dziennikarze, słowo „meczet” wywoływało milczenie – niezależnie, czy pytano sprzedawcę kebabu, właściciela sklepu czy pamiątkowego stoiska.

Religia stała się w ostatnich miesiącach tematem politycznej polaryzacji. Wiosną „rząd” północy zalegalizował noszenie hidżabu przez uczennice szkół publicznych, co wywołało ogromny sprzeciw środowisk świeckich i nauczycielskich. Choć przepis wycofano, w kwietniu wprowadzono go ponownie. Tysiące Turków cypryjskich protestowały w Nikozji.

Interwencja Erdogana

Głos zabrał choćby prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan, który podczas wizyty na północy w maju powiedział wprost:

„Jeśli ktoś ośmieli się ruszyć nasze dziewczęta w hidżabach w Tureckiej Republice Cypru Północnego – znajdzie nas przeciwko sobie.”

W tym kontekście – jak mówią mieszkańcy – choćby wypowiedzenie się na temat zabytkowego meczetu staje się aktem politycznym. Choć obiekt ma ponad 800 lat, jego historia nie przestaje dzielić.

Jak odwiedzić meczet Selimiye?

Mimo kontrowersji, meczet pozostaje otwarty dla zwiedzających. Wstęp jest bezpłatny, a odwiedziny możliwe są codziennie od rana do zachodu słońca – najlepiej jednak unikać pory modlitw, zwłaszcza w piątki.

Przed wejściem należy zdjąć buty. Kobiety proszone są o zakrycie włosów (chusty bywają dostępne przy wejściu), a wszyscy powinni mieć zakryte ramiona i kolana – niewskazane są krótkie spodenki, koszulki bez rękawów czy obcisłe ubrania. Fotografowanie wnętrz jest dozwolone, o ile nie przeszkadza się modlącym i nie fotografuje osób bez ich zgody.

Polacy a temat północy

Wielu Polaków zamieszkałych na Cyprze odwiedza północną część wyspy – choćby ze względów turystycznych. Odnowiony meczet Selimiye bez wątpienia będzie jednym z częstszych punktów na mapie wycieczek. Warto jednak pamiętać, iż wszystko, co znajduje się na północy, ma swoją złożoną, polityczną historię – i nie zawsze łatwo o szczery komentarz.