Ile gotówki możesz mieć w domu? Przepisy mogą zaskoczyć

Przechowujesz w domu większe sumy gotówki? Zastanawiasz się, czy to legalne i bezpieczne? Przepisy dotyczące przechowywania pieniędzy w domu są jednoznaczne, ale nie wszyscy o tym wiedzą. Sprawdź, ile możesz legalnie trzymać w szafce.

Fot. Warszawa w Pigułce

Dla wielu Polaków gotówka trzymana w domu to gwarancja poczucia bezpieczeństwa. Szeleszczące banknoty i brzęczące monety wciąż dają większą pewność niż cyfry na ekranie aplikacji bankowej. Życia bez gotówki nie wyobrażają sobie przede wszystkim osoby starsze, ale nie tylko one wolą mieć „coś na czarną godzinę” schowane w szafce.

Mimo rosnącego udziału płatności bezgotówkowych – karty w sklepach, BLIK w internecie, przelewy przez bankowość online – tradycyjny papierowy i metalowy pieniądz wciąż jest obecny w polskich domach. Według badań opinii publicznej 33 procent oszczędzających Polaków swoje „zaskórniaki” trzyma właśnie w domu w gotówce.

Nie ma limitu przechowywania gotówki

Dla osób kochających gotówkę i trzymanie jej w skarpecie mamy dobrą wiadomość. Nie znajdą one w przepisach żadnej wzmianki na ten temat. To oznacza, iż żaden rząd od czasów obalenia poprzedniego ustroju nie uregulował tej kwestii prawnie.

Zatem ile mamy w domu miejsca, tyle gotówki możemy posiadać – o ile pochodzi z legalnego źródła. W 2025 roku w Polsce nie ma żadnych prawnych ograniczeń dotyczących przechowywania gotówki w domu przez osoby fizyczne. Teoretycznie możemy trzymać zarówno niewielkie sumy, jak i setki tysięcy złotych.

Warto jednak pamiętać o kwestii pochodzenia pieniędzy. jeżeli przechowujesz w domu większe sumy, powinieneś być w stanie udowodnić, iż pochodzą one z legalnych źródeł. Przy wpłacie znacznej kwoty do banku możesz zostać poproszony o wyjaśnienie, skąd masz te pieniądze.

Limit płatności to nie limit przechowywania

Wiele osób myli dwie różne kwestie – limit płatności gotówkowych z ograniczeniami w przechowywaniu gotówki. To zupełnie osobne sprawy.

Choć od 1 stycznia 2024 roku wprowadzono ograniczenia dotyczące płatności gotówkowych między przedsiębiorcami (aktualnie wynoszące 15 tysięcy złotych), przepis ten nie oznacza, iż większych kwot nie wolno nam w domu trzymać. Możesz mieć w szafce 50, 100 czy choćby 500 tysięcy złotych – prawo tego nie zabrania.

Limit 15 tysięcy złotych dotyczy wyłącznie transakcji między przedsiębiorcami. jeżeli jesteś osobą fizyczną kupującą coś od firmy lub sprzedającą przedsiębiorcy, ten limit cię nie dotyczy. Możesz zapłacić gotówką dowolną kwotę.

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli masz w domu większe sumy gotówki, nie łamiesz żadnych przepisów. Możesz trzymać tysiące złotych w szafce, skarpecie czy innej kryjówce. Jednak czy to jest bezpieczne i rozsądne? To już inna sprawa.

Eksperci finansowi zalecają, aby kwota gotówki przechowywana w domu nie przekraczała wartości tygodniowych wydatków. Sugerują, iż suma 500-1000 złotych jest wystarczająca na codzienne potrzeby oraz na pokrycie niespodziewanych wydatków. Przechowywanie większych sum może być niepraktyczne i wiązać się z dodatkowymi ryzykami.

W ostatnich latach nasilają się próby oszustw i włamania do mieszkań. Możesz stracić dorobek całego życia w jednej chwili. Przestępcy coraz częściej dowiadują się o większych sumach przechowywanych w domach i celowo wybierają takie mieszkania do kradzieży.

Nie wkładaj wszystkich jajek do jednego koszyka

Zaleca się rozdzielenie posiadanych środków. Część należy ulokować w banku – najlepiej na lokacie lub koncie oszczędnościowym, a część w gotówce na bieżące wydatki. Nie należy zapominać również o tym, iż bilon i banknoty zabierają w domu sporo miejsca.

Trzymanie pieniędzy w banku również może stanowić kłopot, gdy masz pokaźną sumę. Ataki na konta bankowe i dane osobowe nasilają się w cyberprzestrzeni. Należy być uważnym i nie dać się okraść internetowym złodziejom.

Zostawmy w domu tyle pieniędzy, ile uznamy, iż się przyda w osiedlowym warzywniaku lub sklepiku. Czasami dochodzi tam do awarii terminala płatniczego lub w ogóle go nie ma. W takim przypadku gotówka będzie prawdziwym wybawieniem.

Inflacja zjada oszczędności

Kolejny istotny problem to inflacja. Gotówka trzymana w domu traci swoją wartość. jeżeli rok temu schowałeś 10 tysięcy złotych, to dzisiaj za tę samą kwotę kupisz mniej produktów. Inflacja systematycznie zmniejsza siłę nabywczą pieniędzy, które nie są ulokowane na kontach z oprocentowaniem.

Według badań Polacy gromadzą coraz więcej oszczędności, ale odłożona gotówka bez ulokowania jej we właściwym miejscu traci przez inflację swoją wartość. Eksperci ostrzegają, iż to szczególnie dotkliwe dla osób, które trzymają w domu większe sumy przez dłuższy czas.

Ile możesz mieć przy sobie?

Podobnie jak w przypadku limitu dotyczącego gotówki przechowywanej w domu, jest również w kwestii noszenia przy sobie pieniędzy. Nie ma żadnych przepisów limitujących i ograniczających kwoty, które możemy mieć „w kieszeni”. Może to być złotówka, ale i setki tysięcy złotych.

Oczywiście noszenie przy sobie dużych sum wiąże się z ryzykiem kradzieży lub zgubienia pieniędzy. Warto zachować zdrowy rozsądek i nie nosić ze sobą więcej, niż jest to absolutnie konieczne.

Przekraczanie granicy z gotówką

Zupełnie inne zasady obowiązują przy przekraczaniu granicy. Przy okazji podróżowania i powrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej istnieje obowiązek zgłaszania przy przekraczaniu granicy gotówki w kwocie równej lub przekraczającej 10 tysięcy euro.

Polscy obywatele muszą pamiętać o jednolitym obowiązku dokonania takiego zgłoszenia na terytorium dowolnego z państw należącego do Unii Europejskiej. Jednolite przepisy prawne mają na celu wprowadzenie na terytorium UE wspólnego podejścia do kontroli przepływu gotówki z lub do UE. Uzupełniają one unijną dyrektywę o praniu brudnych pieniędzy.

Jeśli nie zgłosisz gotówki przekraczającej równowartość 10 tysięcy euro przy przekraczaniu granicy, możesz narazić się na konfiskatę pieniędzy i wysoką karę finansową. Nie ma znaczenia, czy wjeżdżasz do Polski, czy z niej wyjeżdżasz – zasada jest taka sama.

Nadchodzące zmiany w Unii Europejskiej

Parlament Europejski 24 kwietnia 2024 roku przyjął przepisy, których częścią jest całkowity zakaz regulowania gotówką transakcji przekraczających 10 tysięcy euro oraz wprowadzający nadzór i kontrolę nad transakcjami powyżej 3 tysięcy euro. Limit ten będzie obowiązywał, gdy jedna ze stron transakcji jest przedsiębiorcą.

Państwa członkowskie mają trzy lata na dostosowanie własnych regulacji do nowych przepisów. Zmiany mają na celu przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Według kursu euro na początku października 2025 roku limit 10 tysięcy euro to około 42 tysięcy złotych – znacznie więcej niż obecny polski limit 15 tysięcy złotych dla przedsiębiorców.

Jednak limit unijny to górna granica, którą mogą obniżyć państwa członkowskie na etapie implementowania zmian do własnego porządku prawnego. Dodatkowo może zostać wprowadzony obowiązek weryfikacji tożsamości klientów realizujących transakcje gotówkowe na kwotę przekraczającą 3 tysiące euro, czyli w przeliczeniu na złotówki równowartość około 12 tysięcy złotych.

Praktyczne rady

Jeśli decydujesz się na trzymanie gotówki w domu, zadbaj o jej bezpieczeństwo. Nie chowaj wszystkich pieniędzy w jednym miejscu. Unikaj oczywistych kryjówek, jak szuflady w sypialni czy puszki po kawie w kuchni – to pierwsze miejsca, które sprawdzają złodzieje.

Rozważ zakup małego sejfu domowego przymocowanego do podłogi lub ściany. Nie informuj przypadkowych osób o tym, iż trzymasz w domu gotówkę. Im mniej osób o tym wie, tym bezpieczniej.

Pamiętaj też, iż w razie pożaru, powodzi czy innej katastrofy naturalnej możesz stracić wszystkie pieniądze trzymane w domu. Bank w takich sytuacjach gwarantuje bezpieczeństwo twoich oszczędności do 100 tysięcy euro w ramach systemu gwarancji depozytów.

Zachowaj zdrowy rozsądek – gotówka w domu powinna być rezerwą na nagłe sytuacje, a nie głównym miejscem przechowywania wszystkich oszczędności. Większe sumy lepiej ulokować w banku na lokacie lub koncie oszczędnościowym, gdzie przynajmniej częściowo ochronią się przed inflacją.