Gigantyczna fala cyberprzestępstw w Polsce. Banki alarmują i radzą, jak chronić swoje pieniądze

W ostatnich miesiącach Polska doświadcza bezprecedensowego wzrostu zagrożeń cybernetycznych wymierzonych w sektor finansowy i klientów banków. Według raportów międzynarodowych firm zajmujących się bezpieczeństwem IT, polskie instytucje finansowe notują średnio ponad 1 850 cyberataków tygodniowo, co plasuje nasz kraj powyżej średniej światowej i stawia sektor bankowy w gronie najbardziej narażonych na ataki w Europie.

Fot. Warszawa w Pigułce

Ten potężny wzrost cyberprzestępczości to rezultat kilku czynników. Po pierwsze, powszechna cyfryzacja usług bankowych sprawia, iż miliony Polaków korzystają z bankowości elektronicznej i mobilnej na co dzień. To ogromne ułatwienie, ale równocześnie idealne pole działania dla oszustów i hakerów. Po drugie, cyberprzestępcy stosują coraz bardziej zaawansowane techniki, takie jak fałszywe strony logowania, złośliwe aplikacje, phishing, smishing oraz podszywanie się pod pracowników banku, próbując przechwycić dane dostępowe lub kody autoryzacyjne.

Banki nie pozostają bezbronne. Instytucje finansowe w Polsce inwestują ogromne środki w bezpieczeństwo IT, stosując najnowsze technologie szyfrowania, monitorowanie transakcji w czasie rzeczywistym oraz wieloskładnikowe uwierzytelnianie użytkowników. Te systemy bezpieczeństwa znacznie utrudniają włamania na konta klientów, a polska bankowość internetowa jest uważana za jedną z bardziej odpornych w Europie.

Jakie cyberzagrożenia są dziś najgroźniejsze

Cyberprzestępcy nie atakują już wyłącznie systemów bankowych. Ich strategie są bardziej subtelne i ukierunkowane bezpośrednio na klientów banków, wykorzystując luki w ludzkiej uwadze i zaufaniu. Jedną z najpowszechniejszych metod jest phishing – rozsyłanie fałszywych wiadomości e-mail lub SMS-ów, które wyglądają jak komunikaty od banku i zawierają linki do stron imitujących prawdziwe bankowe logowania. Po wpisaniu danych oszuści uzyskują dostęp do konta i pieniędzy ofiary.

Nowym, coraz bardziej niebezpiecznym narzędziem w arsenale hakerów jest tzw. phishing kit “Spiderman”, za pomocą którego oszuści mogą gwałtownie tworzyć bardzo realistyczne fałszywe kopie stron bankowych, przechwytując login, hasło oraz kody jednorazowe, w tym te z uwierzytelniania dwuskładnikowego

Innym powszechnym zagrożeniem jest podszywanie się pod konsultantów banku, którzy telefonicznie lub przez SMS proszą o ujawnienie kodów autoryzacyjnych albo wykonanie określonej czynności na koncie. choćby jeżeli na ekranie telefonu wyświetli się numer infolinii banku, może to być tzw. spoofing, czyli podszycie numeru przez cyberprzestępców.

Gdzie najczęściej “atakują” oszuści i czego unikać

Najczęstsze scenariusze ataków obejmują:
• Fałszywe SMS-y i e-maile z linkami – często alarmujące lub obiecujące “pilne działanie”, np. aktualizację konta

• Złośliwe aplikacje – podszywające się pod bankowe aplikacje mobilne;

• SMS-y z kodami QR prowadzącymi do stron wyłudzających dane;

• Phishing przez media społecznościowe oraz fałszywe ankiety z nagrodami zachęcające do podawania danych osobowych lub finansowych;

• Telefoniczne podszywanie się pod bank lub instytucje publiczne, by zdobyć kody autoryzacyjne;

Niebezpieczeństwo polega na tym, iż cyberprzestępcy coraz częściej wykorzystują inżynierię społeczną – manipulują emocjami, strachem lub chęcią szybkiego zysku, aby skłonić użytkownika do wykonania błędnej czynności, która otwiera im dostęp do konta.

10 praktycznych zasad, które mogą ochronić Twoje pieniądze

W świetle tych zagrożeń najważniejsze jest, aby każdy użytkownik bankowości elektronicznej wiedział, jak się chronić. Oto najważniejsze zasady bezpieczeństwa:

Nie klikaj w linki z nieznanych wiadomości – zamiast tego wpisuj adres banku manualnie w przeglądarce.

Nie podawaj haseł ani kodów autoryzacyjnych nikomu, choćby jeżeli osoba podaje się za pracownika banku.

Włącz uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA) – to jedna z najskuteczniejszych barier przed przejęciem konta.

Aktualizuj oprogramowanie i aplikacje bankowe – najnowsze wersje zawierają poprawki bezpieczeństwa.

Korzystaj z wiarygodnego antywirusa i zapory sieciowej na urządzeniach, z których logujesz się do banku.

Regularnie zmieniaj hasła i unikaj używania tych samych do różnych serwisów.

Uważaj na publiczne sieci Wi-Fi podczas logowania do bankowości – lepiej korzystać z własnej sieci lub VPN.

Zawsze weryfikuj numery infolinii bankowej poprzez oficjalną stronę, nie przez linki z SMS-ów czy maili.

Nie instaluj aplikacji poza oficjalnymi sklepami (Google Play, App Store).

Zgłaszaj podejrzane wiadomości lub próby kontaktu bankowi lub CERT Polska – to pomaga blokować kolejne próby oszustw.

Co zrobić, jeżeli padniesz ofiarą cyberprzestępstwa

Jeśli mimo ostrożności zauważysz podejrzane transakcje na swoim koncie, niezwłocznie skontaktuj się z bankiem i poproś o blokadę konta. Bank ma obowiązek pomóc i może zainicjować procedurę odzyskiwania środków, o ile zgłoszenie nastąpi szybko.

Ponadto warto zgłosić incydent odpowiednim organom — Policji lub CERT Polska — oraz zachować wszelkie dowody komunikacji, które mogą zostać wykorzystane później w postępowaniu.