Eksperci apelują: trzymaj gotówkę w domu. Ile pieniędzy może uratować w kryzysie?

W erze płatności bezgotówkowych fizyczne pieniądze wydają się przeżytkiem. Ale eksperci finansowi z całej Europy biją na alarm: cyberataki, awarie systemów i kryzysy energetyczne mogą nas pozbawić dostępu do środków w bankach. Dlatego coraz więcej specjalistów zaleca trzymanie w domu „żelaznej rezerwy” gotówki. Ile pieniędzy może nas uratować w czarnej godzinie?

Fot. Warszawa w Pigułce

Polacy pokochali płatności bezgotówkowe. Karty, BLIK, aplikacje bankowe – to nasza codzienność. Ale eksperci finansowi coraz głośniej ostrzegają: w obliczu rosnącego ryzyka cyberataków i awarii systemów bankowych fizyczny pieniądz może stać się naszym jedynym ratunkiem.

„W sytuacji kryzysowej – czy to energetycznej, technologicznej czy finansowej – gotówka może dać przewagę. To nie panika, to przygotowanie” – podkreślają analitycy finansowi. I mają ku temu coraz więcej powodów.

Przekonali się o tym mieszkańcy Hiszpanii, gdy w kwietniu 2025 roku masowa awaria zasilania sparaliżowała cały kraj. Nie działały bankomaty, sklepy, telefony. Tysiące ludzi zostało bez dostępu do swoich pieniędzy, choć mieli pełne konta bankowe.

Banki europejskie oficjalnie zalecają gotówkę

Po raz pierwszy w historii nowoczesnej bankowości prezesi wiodących europejskich banków oficjalnie rekomendują swoim klientom systematyczne gromadzenie fizycznej gotówki w domach. To dramatyczna zmiana po latach promowania płatności bezgotówkowych.

Holenderski Bank Centralny zaleca posiadanie zapasu gotówki w wysokości od 200 do 500 euro – to około 850-2100 złotych. W Szwecji władze rekomendują zabezpieczenie w kwocie około 170 euro, czyli prawie 700 złotych.

Jak wyjaśnia portal naTemat.pl, powód jest jasny: „Chociaż blackouty, cyberataki i awarie systemów bankowych wydają nam się na co dzień odległe, to gdy zawiedzie technologia, jedynie gotówka pozwala normalnie funkcjonować.”

Statystyki są przerażające. Analitycy bezpieczeństwa cybernetycznego odnotowują trzykrotny wzrost liczby prób penetracji systemów bankowych w pierwszych miesiącach 2025 roku. Współczesne cyberataki wykorzystują sztuczną inteligencję i mogą pozostawać niewykryte przez miesiące.

Ile gotówki warto mieć w domu?

Polscy eksperci finansowi nie mają jeszcze oficjalnych wytycznych, ale coraz częściej podają konkretne kwoty. Portal Polsat News informuje o trzech poziomach zabezpieczenia:

Minimum – 500 złotych – tyle wystarczy singlowi na 2-3 dni podstawowych wydatków na jedzenie i najpotrzebniejsze zakupy.

Bezpiecznie – 1000-1500 złotych – kwota rekomendowana dla rodziny lub na tydzień normalnego funkcjonowania bez dostępu do kont bankowych.

Optymalnie – do 5000 złotych – dla osób z większymi potrzebami, większej rodziny lub mieszkańców mniej zurbanizowanych regionów.

Ekonomista Marcin Iwuć podkreśla znaczenie „funduszu ewakuacyjnego”. Według niego warto przygotować rezerwę finansową składającą się z kilku tysięcy złotych w gotówce, z czego większość w twardych walutach – dolarach, euro czy frankach szwajcarskich.

Eksperci radzą też, by część pieniędzy trzymać w drobnych nominałach. „W czasie poważnego kryzysu nikt nie będzie wydawał reszty ze stuzłotówki” – ostrzegają specjaliści.

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli jeszcze nie masz w domu rezerwy gotówki, to najwyższy czas, żeby o tym pomyśleć. Nie chodzi o panikę, ale o rozsądne przygotowanie na nieprzewidziane sytuacje.

Zacznij od małych kwot. jeżeli perspektywa trzymania w domu kilku tysięcy złotych wydaje ci się przesadna, rozpocznij od 500 złotych. To kwota, która nie zrujnuje twojego budżetu, ale może uratować sytuację w pierwszych dniach kryzysu.

Pomyśl o nominałach. Nie trzymaj tylko dużych banknotów. Mieszanka banknotów 50, 20 i 10-złotowych będzie znacznie praktyczniejsza. Dodaj też trochę monet na drobne zakupy.

Zabezpiecz pieniądze odpowiednio. Nigdy nie chowaj gotówki w oczywistych miejscach jak szuflady czy pod materacem. Najlepiej zainwestuj w niewielki sejf domowy, przymocowany do ściany lub podłogi.

Rozważ różne waluty. jeżeli planujesz większą rezerwę, część środków warto trzymać w euro lub dolarach. Te waluty są bardziej stabilne i akceptowane na całym świecie.

Gdzie bezpiecznie przechowywać gotówkę?

Najgorsze, co możesz zrobić, to schować pieniądze w pierwszym lepszym miejscu. Złodzieje doskonale znają popularne kryjówki. Portal Super Biznes ostrzega przed chowaniem pieniędzy w szufladach, pod materacem czy w książkach.

Najlepszym rozwiązaniem jest domowy sejf. Nie musi być duży ani drogi – ważne, żeby był solidnie przymocowany i ukryty w mało oczywistym miejscu. Część ekspertów radzi choćby podzielenie pieniędzy na kilka lokalizacji, żeby w przypadku włamania nie stracić wszystkiego.

Pamiętaj też, iż gotówka w domu nie jest objęta żadną formą ubezpieczenia bankowego. W przypadku kradzieży czy pożaru możesz stracić wszystkie środki. Dlatego kwota powinna być rozsądna – na tyle duża, by zapewnić bezpieczeństwo, ale na tyle mała, by jej ewentualna utrata nie zagroziła stabilności finansowej.

Czy to nie przesada?

Może się wydawać, iż trzymanie gotówki w domu to paranoja. Ale eksperci przypominają niedawne przypadki, które pokazały, jak krucha może być cyfrowa infrastruktura finansowa.

W Hiszpanii blackout z kwietnia 2025 roku sparaliżował nie tylko komunikację, ale także banki i sklepy. Ludzie z pełnymi kontami bankowymi nie mogli kupić choćby chleba. Podobne sytuacje zdarzały się w innych krajach europejskich.

„Gotówka to jedyne, co mamy naprawdę przy sobie. Nie potrzebuje internetu, zasilania ani aplikacji” – podkreślają eksperci z portalu naTemat.pl.

Historia pokazuje też, iż w czasach kryzysów gotówka zyskuje na znaczeniu. Podczas pandemii COVID-19 wiele osób wróciło do fizycznych pieniędzy z obawy przed zarażeniem przez terminale płatnicze. Teraz obawy dotyczą cyberataków i awarii systemów.

Gotówka vs. bank – co wybrać?

Oczywiście nikt nie mówi o rezygnacji z kont bankowych. Chodzi o zdrowy balans. Większość oszczędności powinna pozostać w banku – jest tam bezpieczniejsza, ubezpieczona i może przynosić zyski.

Ale rozumna rezerwa gotówki w domu to dziś konieczność, nie luksus. Jak mówią eksperci: „Lepiej mieć i nie potrzebować, niż potrzebować i nie mieć.”

Maciej Samcik, znany ekspert finansowy, zaleca dywersyfikację oszczędności. Oprócz kont bankowych i gotówki warto rozważyć inne formy przechowywania wartości – metale szlachetne, nieruchomości czy inwestycje w różnych walutach.

Praktyczne porady na zakończenie

Zrób to już dziś. Nie odkładaj tworzenia rezerwy gotówki na później. Kryzys nie zapowie się z wyprzedzeniem.

Sprawdź regularne. Co jakiś czas sprawdź stan swojej rezerwy. Wymieniaj stare banknoty na nowe, uzupełniaj zużyte środki.

Poinformuj rodzinę. Upewnij się, iż członkowie twojej rodziny wiedzą, gdzie znajduje się rezerwa gotówki i jak z niej korzystać w razie potrzeby.

Pamiętaj o innych zapasach. Gotówka to nie wszystko. Warto mieć też zapas żywności, wody, leków i podstawowych środków higienicznych na kilka dni.

Bądź dyskretny. Nie opowiadaj wszystkim, iż trzymasz w domu gotówkę. To informacja tylko dla najbliższych.

W dzisiejszych czasach fizyczne pieniądze mogą wydawać się anachronizmem. Ale eksperci są jednomyślni: w niepewnych czasach gotówka może stać się naszym najlepszym przyjacielem. Lepiej być przygotowanym i nigdy jej nie potrzebować, niż żałować w momencie kryzysu.