Czy wspomagane samobójstwo może być morderstwem?

Prawnicy reprezentujący mężczyznę z Ontario oskarżonego o sprzedaż setek zestawów samobójczych o śmiertelnym działaniu na całym świecie złożyli wniosek o interwencję w sprawie przed kanadyjskim Sądem Najwyższym, argumentując, iż nie ma możliwości oskarżenia go o morderstwo w świetle kanadyjskiego prawa.

Kwestia winy Kennetha Law za 14 zgonów (w Ontario) osób, które spożyły jego trujące substancje, może zostać ostatecznie rozstrzygnięta przez kanadyjski Sąd Najwyższy. To sprawa, która według obserwatorów może potencjalnie rozstrzygnąć jeden z największych w kraju zestawów zarzutów o morderstwo, a także wpłynąć na kanadyjskie przepisy dotyczące wspomaganego samobójstwa.

„Pomoc w samobójstwie nie jest morderstwem” – napisali prawnicy Law, Matthew Gourlay, Stephanie DiGuiseppe i Taylor Wormington, w briefie złożonym w piątek.

„Pan Law nie był obecny przy żadnej ze śmierci. Nie twierdzi się, iż oszukał ofiary, by nieświadomie zakończyły własne życie. Niedopuszczalne byłoby wypaczenie języka kodeksu, aby twierdzić, iż ktoś, kto wysyła toksyczną substancję, którą inna osoba później dobrowolnie spożywa w innym miejscu z zamiarem samobójczym, „faktycznie popełnił” morderstwo” – piszą.

Law, były inżynier i szef kuchni, został aresztowany w maju 2023 r. po rzekomym prowadzeniu wielu sklepów internetowych w celu sprzedaży legalnej, ale śmiertelnej substancji, a także dodatkowych produktów, takich jak gumowe rurki i maski gazowe w celu popełnienia samobójstwa.

Początkowo został oskarżony o pomocnictwo w samobójstwie, ale w styczniu 2024 r. został również oskarżony o morderstwo pierwszego stopnia, co oznacza, iż władze oskarżają go o umyślne zabicie 14 osób. Domniemane ofiary w Ontario były w wieku od 16 do 36 lat.

Władze stwierdziły, iż wysłał ponad 1000 paczek na cały świat, a śledztwo CTV News wykazało, iż liczba zgonów prawdopodobnie związanych z produktami Law przekroczyła 130. Wśród nich była 21-letnia Liana Kirk, której ojciec Dale powiedział CTV News w wywiadzie z Nowej Zelandii, iż jako małe dziecko uwielbiała tańczyć i śmiać się. „Była szczęśliwa. Miała wielu przyjaciół. Była świetna, prawdziwa iskra” – powiedział Kirk. Dodał jednak, iż wraz z wiekiem dziewczyna stała się wycofana, rzuciła szkołę i znikała na długie okresy. Do 21 roku życia przebywała w szpitalu i z niego wychodziła, zażywając metamfetaminę. Powiedział, iż kiedy wybuchła pandemia, problemy ze zdrowiem psychicznym pogorszyły się.

Raport koronera mówi, iż zamówiła jeden z produktów Law we wrześniu 2022 roku, a miesiąc później już nie żyła. „To twój najgorszy koszmar” – powiedział Kirk.

W Nowej Zelandii nie toczy się postępowanie karne w sprawie śmierci Liany Kirk. Ale Dale Kirk, który był kiedyś nowozelandzkim policjantem, mówi, iż cieszy się, iż kanadyjskie władze tak poważnie traktują kanadyjskie sprawy. „Wierzę w wymiar sprawiedliwości i jeżeli ten człowiek przejdzie przez system sprawiedliwości i stanie przed ławą przysięgłych i zostanie osądzony, z przyjemnością to zaakceptuję. Z pewnością uważam, iż istnieje odpowiedzialność karna z jego strony” – powiedział.

Sprawa w Sądzie Najwyższym nie jest apelacją w sprawie karnej Law, która jest w toku, ani nie jest związana z pozwem cywilnym, który został złożony przeciwko niemu i szpitalowi w Toronto przez rodziców zmarłego nastolatka. Jest to odwołanie Korony od orzeczenia w sprawie, w której Sąd Apelacyjny Ontario uznał, iż aby potencjalnie śmiertelne działanie było morderstwem, musi ono pokonać wolną wolę ofiary. Sprawa ta jest objęta zakazem publikacji.

„Apelacja jest szansą na wyjaśnienie przepisów dotyczących wspomaganego samobójstwa i zabójstwa” – napisali prawnicy Korony.

„Korona twierdzi, iż każda ofiara spożyła substancję lub wykorzystała sprzęt, który pan Law sprzedawał online, wiedząc, iż jego produkty były używane przez inne osoby do popełnienia samobójstwa. Ta sprawa pokazuje, iż kwestie… są znacznie bardziej rozpowszechnione i potencjalnie decydują o jednej z największych spraw o morderstwo, jakie kiedykolwiek wniesiono w prowincji Ontario” – napisały prawniczki Deborah Krick i Katie Doherty.

Ponieważ sprawa Law została bezpośrednio podniesiona w ich argumentach, Law powinien otrzymać status interwenienta, napisali jego prawnicy.

Wiele zależy od decyzji Sądu Najwyższego, czy zezwoli na apelację, czy też wyda ostateczny wyrok, powiedziała Ingrid Grant, torontońska prawniczka specjalizująca się w sprawach karnych, która jest zaznajomiona z tą sprawą. Dodała, iż w obecnym stanie sprawy Sądu Apelacyjnego istnieje tylko wąska możliwość skazania osoby pomagającej w samobójstwie za morderstwo – a sprawa Law może nie spełniać tych wymogów.

„Nie zamknęli całkowicie drzwi do sytuacji, w której ewentualna pomoc w samobójstwie może być również morderstwem, jeżeli masz coś więcej, na przykład zachęcanie osoby do popełnienia samobójstwa i odgrywanie w nim bardziej aktywnej roli” – powiedziała Grant w wywiadzie.

W grę wchodzi 14 zarzutów o morderstwo, ale Law ma również 14 zarzutów o pomoc i podżeganie do samobójstwa. Karą za morderstwo jest dożywocie, podczas gdy za pomoc i podżeganie do samobójstwa zwykle grozi mniej niż dwa lata więzienia.

Sprawa karna Law ma zostać rozpatrzona we wrześniu 2025 roku.