„Było ostro”. Narkotyki, przygodne stosunki i dzikie imprezy. Tak się bawią seniorzy, gdy ich wnuki grzecznie siedzą w domu

Sex, drugs and rock’n’roll po pięćdziesiątce

Jeśli mieszkańcy Latitude Margaritaville są reprezentatywni dla swojej grupy wiekowej, na imprezach w togach dzieje się znacznie więcej niż przebieranki w fantazyjne stroje. Podczas gdy młodzi ludzie w bogatych krajach są w tej chwili uzależnieni od swoich telefonów, bardziej niespokojni niż poprzednie pokolenia i znacznie rzadziej niż oni używają substancji zmieniających umysł lub lekkomyślnie imprezują, ich dziadkowie należą do pokolenia, które eksperymentowało z seksem, narkotykami i rock’n’rollem. Gdy osiągają starszy wiek, nie porzucają swoich starych nawyków.

Wśród tych, dla których skrzydlaty rydwan czasu zbliża się wielkimi krokami, zażywanie narkotyków i nadużywanie alkoholu gwałtownie wzrosło. A ponieważ wielu z nich już dawno usunęło wstydliwość z ksiąg prawnych, rozprzestrzeniają się również choroby przenoszone drogą płciową. Częstość występowania rzeżączki wśród Amerykanów w wieku 55 lat i starszych wzrosła ponad sześciokrotnie od 2010 r.

„Obecnie starsi dorośli są bardziej skłonni do uczestnictwa w kulturze przypadkowych spotkań i seksu bez prezerwatywy, do czego może dodatkowo zachęcać dostępność leków na dysfunkcje seksualne, powszechność życia w społecznościach emerytów i zwiększone wykorzystanie aplikacji randkowych dla seniorów” — zauważyła Janie Steckenrider w artykule w magazynie „Lancet”.

Podobny wzrost jest widoczny gdzie indziej. Chociaż w ciągu czterech lat do 2023 r. liczba nowych zakażeń kiłą wśród młodych dorosłych w Anglii nieznacznie spadła, liczba przypadków u osób w wieku powyżej 65 lat wzrosła o 31 proc. Dzieje się tak pomimo tego, iż liczba ta wzrosła już w ciągu poprzednich pięciu lat (na szczęście trend ten nie dotyczy HIV, którego liczba nowych zakażeń spada na całym świecie).

Coraz więcej alkoholu

W przeszłości to nastawiona na rewolucję i lekkomyślna młodzież martwiła polityków. w tej chwili najstarsi nadwyrężają usługi publiczne, sieją spustoszenie w krajowej polityce i odpowiadają za rosnącą część problemów społecznych. Starsi imprezowicze są liczni: liczba osób powyżej 65. roku życia rośnie w całym bogatym świecie. W Wielkiej Brytanii stanowią oni ponad jedną piątą populacji. I chcą się dobrze bawić. W pewnym sensie osoby w wieku powyżej 55 lat, ale poniżej 75. roku życia — z grubsza rzecz biorąc, pokolenie wyżu demograficznego i część pokolenia określanego jako „generacja X” — są nowym pokoleniem sprawiającym problemy.

Co sprawia, iż są tak lekkomyślni? Po pierwsze, ich stosunek do alkoholu, narkotyków i seksu. W ciągu dwóch dekad do 2023 r. odsetek osób w wieku od 18 do 34 lat w Ameryce, które „kiedykolwiek miały okazję spożywać napoje alkoholowe” spadł z 72 proc. do 62 proc., według sondażu Gallupa. Jednak wśród osób powyżej 55. roku życia spożycie alkoholu wzrosło do 59 proc. z 49 proc.

Podobne trendy są widoczne niemal wszędzie w bogatym świecie. „Podczas gdy młodsi Australijczycy piją na bardziej umiarkowanych poziomach, nastąpił znaczny wzrost ryzykownego picia przez starszych Australijczyków” — poinformowała w 2022 r. australijska organizacja charytatywna Alcohol and Drug Foundation. Nastąpiła taka zmiana, iż starsi Australijczycy są w tej chwili bardziej skłonni do picia na niebezpiecznym poziomie niż ogół ludzi.

We Francji spożycie alkoholu spadło we wszystkich grupach w ostatnich latach. Ale to młodzi ludzie rezygnują z niego najbardziej. „Nastąpiła utrata przekazu wina w rodzinach”, narzekał Bernard Farges, szef francuskiej grupy producentów wina, w wywiadzie dla gazety finansowej „Les Echos”.

Narkotyki jak za młodu

To, co dotyczy alkoholu, odnosi się również do innych substancji zmieniających umysł. W Ameryce używanie konopi indyjskich gwałtownie wzrosło wśród starszych pokoleń — co może nie być zaskoczeniem, biorąc pod uwagę, iż jest to w tej chwili legalne w większości stanów, a pokolenie wyżu demograficznego używało marihuany najczęściej w młodości (zarówno Barack Obama, jak i ostatnio Kamala Harris przyznali się do intensywnego używania marihuany w młodości).

Ale trend ten jest niemal równie dramatyczny w innych krajach. W Hiszpanii odsetek osób w wieku 55-64 lat, które przyznają się do zażywania kokainy w ciągu ostatniego roku, wzrósł ośmiokrotnie w ciągu 15 lat. Jak mówi Fiona Measham, naukowiec z Uniwersytetu w Liverpoolu, która zajmuje się badaniem spożywania narkotyków i alkoholu, w Anglii ludzie po pięćdziesiątce „wracają do tego, jak kiedyś” na festiwalach.

Mniej dzieci, więcej czasu

Do tego dochodzi seks. Wskaźniki rozwodów w bogatym świecie generalnie spadają (w dużej mierze dlatego, iż znacznie mniej osób bierze ślub, a ci, którzy to robią, zwykle czekają, aż znajdą dobrą partię). Rosną one jednak wśród emerytów. W 2022 r. więcej japońskich par rozwiodło się po co najmniej 20 latach małżeństwa niż kiedykolwiek wcześniej, mimo iż wskaźniki te spadły wśród młodszych grup.

Więcej niż jeden na czterech Amerykanów w wieku powyżej 60 lat żyje samotnie. Nie musi to jednak oznaczać, iż uprawiają oni mniej seksu. Jedno z badań przeprowadzonych w Holandii wykazało, iż odsetek osób w wieku powyżej 75 lat, które zgłaszają aktywność seksualną, wzrósł z 16 proc. w 2014 r. do 27 proc. niecałą dekadę później.

Zachowanie boomersów stoi w uderzającym kontraście z zachowaniem ich dzieci, które okazują się zaskakująco spokojne. Jest to jednak pokolenie, które zawsze było chaotyczne. Po obu stronach Atlantyku pokolenie wyżu demograficznego, a następnie pokolenie X, urodziło się z rodziców, którzy w latach 50. i 60. wyszli z wojny i weszli w dobrobyt, zawierając młode małżeństwa, wcześnie rodząc dzieci i wychowując je z minimalną uwagą. Dorastali, oddychając oparami benzyny ołowiowej (od dawna kojarzonej z impulsywnym zachowaniem) i obserwując upadek obyczajów społecznych. Mieli dostęp do antykoncepcji, aborcji i muzyki pop.

W grę mogą również wchodzić bardziej subtelne trendy. Po pierwsze, osoby przechodzące dziś na emeryturę są znacznie bogatsze niż w przeszłości. W 1993 r. nieco ponad połowa osób w wieku powyżej 65 lat w Wielkiej Brytanii posiadała swoje domy na własność. w tej chwili dotyczy to trzech czwartych z nich.

Po drugie, mają teraz mniej obowiązków. Począwszy od lat 70., wraz ze wzrostem udziału kobiet w rynku pracy, dziadkowie przejęli więcej opieki nad dziećmi. Jednak w ciągu ostatniej dekady wskaźniki urodzeń spadły, co oznacza, iż coraz więcej osób starszych nie ma dzieci ani wnuków. A od tych, którzy je mają, można oczekiwać, iż będą robić mniej niż w przeszłości. Płatna opieka nad dziećmi rozwinęła się, a w niektórych krajach rząd zapewnia dotowane miejsca w żłobkach. Na przykład w Holandii tylko dwa proc. dziadków zgłasza konieczność sprawowania „intensywnej” opieki nad dziećmi. Pozostawia to więcej czasu w alkohol.

AnnaStills / Shutterstock

Impreza z udziałem seniorów

Zabójcze konsekwencje

Jakie są tego konsekwencje? Mniej osób martwi się, iż ich starzejący się rodzice są „pijakami i ćpunami”, niż odwrotnie. Podobnie rządowe badania dotyczące picia, hazardu, palenia i kampanie edukacyjne mające na celu ich powstrzymanie koncentrują się na młodzieży. Amerykańska Administracja ds. Nadużywania Substancji i Zdrowia Psychicznego, która bada używanie narkotyków w USA, dzieli swoje badania na dwie grupy: osób poniżej 25. roku życia i resztę. Ale w rzeczywistości beztroskie życie wiąże się z kosztami zarówno dla jednostek, jak i dla całego społeczeństwa.

Świeżo upieczonym singlom w starszym wieku — być może tym, którzy uczestniczą w imprezach w togach w Margaritaville — trzeba przypomnieć, a może choćby powiedzieć po raz pierwszy, jak łatwo mogą rozprzestrzeniać się infekcje. — Angażują się w romantyczne związki i, szczerze mówiąc, w seks bez zobowiązań — mówi Imara Canady z AIDS Healthcare Foundation, organizacji charytatywnej, która niedawno rozpoczęła kampanię reklamową zachęcającą osoby starsze do poddania się testom na obecność wirusa HIV i chorób przenoszonych drogą płciową.

Zażywanie narkotyków w średnim wieku ma również swoje konsekwencje. W Anglii i Walii zgony osób powyżej 50. roku życia stanowiły ponad jedną trzecią wszystkich zgonów spowodowanych nadużywaniem narkotyków w 2022 r., w porównaniu z zaledwie 13 proc. dwie dekady wcześniej. Wiele z umierających osób pochodzi z przerzedzającej się populacji starzejących się uzależnionych od heroiny, którzy zażywają narkotyki od dziesięcioleci. Ale nie wszyscy.

Zgony spowodowane kokainą są w tej chwili znacznie częstsze wśród osób starszych niż wśród młodych. Nie mniej niż 38 osób w wieku powyżej 50 lat zmarło z powodu przedawkowania ecstasy — narkotyku zwykle kojarzonego z nastoletnią kulturą rave — w ciągu czterech lat do 2022 r. Pani Measham z Uniwersytetu w Liverpoolu prowadzi również organizację charytatywną, która zapewnia zestawy testowe dla ludzi, którzy chcą sprawdzić, czy ich nielegalne narkotyki nie są zanieczyszczone. Mówi, iż starsi raverzy są często mniej ostrożni niż młodzi. „Młodsi ludzie szukają informacji lub porady” — mówi. „Starsi ludzie najwyraźniej uważają, iż nie muszą”.

Wzrost przestępczości

Infekcje i przedwczesna śmierć to tylko niektóre z bardziej oczywistych problemów. Mniejszość lekkomyślnych osób starszych sama powoduje bardziej bezpośrednie szkody: stanowią oni rosnący odsetek osób aresztowanych i skazanych za przestępstwa. Powszechnie wiadomo, iż amerykańskie więzienia są coraz bardziej wypełnione starszymi więźniami. Mniej zrozumiałe jest to, iż nie jest to całkowicie spowodowane starzeniem się więźniów.

Osoby starsze stanowią w tej chwili większą część nowo skazanych przestępców. Według danych FBI w latach 1992-2022 wśród aresztowanych mężczyzn odsetek osób w wieku powyżej 50 lat potroił się z 5 proc. do 15 proc. W wartościach bezwzględnych liczba ta wzrosła o prawie 40 proc., choćby przy spadku aresztowań w innych grupach wiekowych. Podobne trendy obserwuje się w innych krajach.

Starsi ludzie wydają się również pod pewnymi względami bardziej podatni na przemoc polityczną. Pokolenie temu pomysł, by emeryci szaleli na protestach, był śmieszny. Ale kiedy w sierpniu 2024 r. w Anglii wybuchły zamieszki antyimigracyjne, jednym z aresztowanych w Liverpoolu był William Nelson Morgan, 69-letni dziadek. Na rozprawie sądowej wspomniano, iż krzyczał do aresztujących go funkcjonariuszy: „Mam k*rwa 70 lat!”. Policjant odparł: „To dlaczego jesteś na pi*przonych zamieszkach?”.

Podobnie, spośród osób aresztowanych i oskarżonych po zamieszkach w Waszyngtonie 6 stycznia 2021 r., prawie połowa miała więcej niż 40 lat, a najstarszy miał 81 lat. Spośród aresztowanych kobiet (mniejsza liczba) jedna trzecia była po pięćdziesiątce, znacznie przewyższając liczebnie jakąkolwiek inną grupę wiekową.

Pokolenie pesymistów

Być może dzieje się tak dlatego, iż osoby z wyżu demograficznego mają tendencję do bycia nieszczęśliwymi. Badania sugerują, iż niemal wszędzie są oni bardziej pesymistycznie nastawieni do przyszłości niż ludzie młodzi. Ludzie zawsze stawali się bardziej pesymistyczni wraz z wiekiem, ale istnieją powody, by sądzić, iż to pokolenie jest szczególnie — i dziwnie — ponure.

Badanie przeprowadzone przez Pew, think-tank, opublikowane dekadę temu, wykazało, iż „jeśli chodzi o ocenę jakości życia, dane sugerują, iż osoby z wyżu demograficznego były ogólnie przygnębione, w porównaniu z innymi grupami wiekowymi, przez ostatnie dwie dekady”.

Najnowsze dane nie wydają się wskazywać na poprawę. Co więcej, niektóre dość trudne dane sugerują, iż pokolenie wyżu demograficznego (i pokolenie X) są w istocie nieszczęśliwymi pokoleniami. Brytyjskie dane pokazują na przykład, iż w dekadzie do 2023 r. wskaźniki samobójstw gwałtownie wzrosły wśród osób w wieku od 45 do 65 lat, jednocześnie spadając wśród osób starszych i młodszych.

Najwyraźniej nie wszyscy dobrze prosperują w starszym wieku. Chociaż osoby z wyżu demograficznego finansowo radzą sobie dobrze — według Rezerwy Federalnej posiadają połowę bogactwa w Ameryce — wielu z nich odczuwa presję. Ponad jedna czwarta przypadków przejęcia nieruchomości w USA dotyczy osób w wieku powyżej 60 lat, w porównaniu do zaledwie jednej na dziesięć 20 lat temu, a dane z New York Fed pokazują, iż nastąpił podobny wzrost liczby bankructw. Wszystkie te rozwody są kosztowne.

Mniejsza liczba obowiązków związanych z opieką nad wnukami oznacza też mniejszą liczbę młodych ludzi, którzy mogliby dotrzymać towarzystwa babci i dziadkowi. „Odizolowani i samotni starsi dorośli spędzają więcej czasu w szpitalach, a także mają wyższe wskaźniki hospitalizacji w nagłych wypadkach i ponownej hospitalizacji oraz są bardziej narażeni na wcześniejsze przyjęcie do domu opieki lub opieki pielęgniarskiej” — wynika z badania opublikowanego w 2022 r. przez European Centre for Social Welfare Policy and Research, think-tank z siedzibą w Wiedniu.

Toga i tonik

To wszystko wystarczy, aby zachęcić do picia. Kiedy Jimmy Buffett napisał „Margaritaville” w 1977 r., miał zaledwie 31 lat. Można śmiało powiedzieć, iż nie zdawał sobie sprawy z tego, co właśnie tworzył. Piosenka jest słodko-gorzkim lamentem nad życiem plażowego włóczęgi, któremu pomaga alkohol. Buffett zmarł w 2023 r. w wieku 76 lat.

Dziś jednak Margaritaville to prawdziwe miejsce. A adekwatnie wiele miejsc. Jest to sieć barów, ośrodek wypoczynkowy, a teraz, co najważniejsze, grupa trzech społeczności emerytalnych: dwie na Florydzie, a także jedna w Południowej Karolinie. Jest to miejsce, które być może najlepiej reprezentuje ambicje pokolenia wyżu demograficznego na emeryturze.

Przez większość okresu powojennego przestępczość, alkoholizm, zażywanie narkotyków i liczba ciąż rosły wśród młodych ludzi. A potem w pewnym momencie to się zatrzymało. Pokolenia, które teraz starzeją się niegodnie, były takie w młodości i w średnim wieku. jeżeli teraz zachowują się źle, naprawdę kilka można z tym zrobić. jeżeli zdecydują się na igraszki w togach, nikt ich nie powstrzyma. Z wyjątkiem czasu.