Białystok upamiętnił rocznicę powstania w getcie

Dziś (14 sierpnia) pod Pomnikiem Bohaterów Getta na Placu im. Mordechaja Tenenbauma obyła się główna uroczystość z okazji 82. rocznicy powstania w białostockim getcie. W najbliższych dniach zaplanowano też szereg wydarzeń przypominających o dawnych sąsiadach, ich dziedzictwie i tragicznym losie, jakiego doświadczyli.

Rocznica powstania w białostockim getcie przypada w sobotę (16 sierpnia), w dniu szabatu, dlatego uroczyste obchody odbyły się w czwartek (14 sierpnia). Rozpoczęły się od złożenia kwiatów pod Pomnikiem Wielkiej Synagogi oraz pod tablicą upamiętniającą Icchoka Malmeda w Białymstoku.

Główna uroczystość upamiętniająca ten istotny zryw niepodległościowy odbyła się przy Pomniku Bohaterów Getta na Placu im. Mordechaja Tenenbauma. Jej gospodarzem był Prezydent Miasta Białegostoku Tadeusz Truskolaski. Wziął w nich udział ambasador Izraela w Rzeczypospolitej Polskiej Yaakov Finkelstein oraz chargé d’affaires Republiki Federalnej Niemiec w Rzeczypospolitej Polskiej Robert Rohde oraz Naczelny Rabin Polski Michael Schuldrich. Obecni byli też przedstawiciele władz rządowych i samorządowych, organizacji i stowarzyszeń żydowskich, delegacja z miasta partnerskiego Yehud-Monosson w Izraelu, duchowni, przedstawiciele służb mundurowych oraz białostoczanki i białostoczanie. Na dzisiejsze uroczystości przybyli też z różnych zakątków świata potomkowie dawnych mieszkańców Białegostoku.

Białystok upamiętnił rocznicę powstania w getcie

Chwilę po zakończeniu głównej uroczystości zostały odsłonięte Stolpersteine (kamienie pamięci) przed budynkiem przy ul. Lipowej 17. Są poświęcone rodzinie Kracowskich, której ostatni adres w Białymstoku to właśnie Lipowa 17. Samuel Kracowski był znanym białostockim lekarzem i położnikiem, został zamordowany w spalonej synagodze 27 czerwca 1941 r. Jego żona Ester i nastoletni syn Julek zginęli w Treblince w 1943 r. Ocalała jedynie córka Ewa, bohaterska powstanka z getta białostockiego, która po wojnie wyemigrowała i zmarła otoczona rodziną w Izraelu w 2018 r. Jej córka Irit Saguy wzięła udział w dzisiejszym uroczystym odsłonięciu kamieni pamięci poświęconych rodzinie Kracowskich.

Wcześniej w Białymstoku upamiętniono w ten sposób jeszcze dwie rodziny: Pisarów (ul. Dąbrowskiego 20), z której ocalał tylko Samuel, po wojnie amerykański prawnik i polityk, oraz Raszkinów (ul. Lipowa 33), z której pochodzi jedyna ocalała, autorka wstrząsającego dokumentu „Moja gwiazda” Felicja Raszkin-Nowak.

W tym roku w naszym mieście są rozdawane papierowe niezapominajki po to, aby je przypiąć i nosić jako symbol pamięci o tragicznych wydarzeniach w getcie i losach naszych dawnych sąsiadów. To akcja „Białystok pamięta” przygotowana przez Białostocki Ośrodek Kultury, nad którą patronat ma POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich. Wolontariusze z niezapominajkami byli obecni podczas głównej uroczystości przy Pomniku Bohaterów Getta. Będzie ich można spotkać także w sobotę (16 sierpnia) w godz. 11.00-13.00 oraz 14.00-16.00 w centrum Białegostoku.

Jeszcze dziś, a także w najbliższych dniach można wziąć udział w innych wydarzeniach przygotowanych z okazji 82. rocznicy powstania w białostockim getcie:

Czwartek (14 sierpnia):

• godz. 16.30 – prezentacja książki Felicji Raszkin-Nowak „Moja gwiazda” przy udziale córki autorki Beaty Ruben z Danii (miejsce: Galeria im. Sleńdzińskich, ul. L. Waryńskiego 24a, wstęp wolny), organizator: Galeria im. Sleńdzińskich,
• godz. 17.00 – spacer historyczny z elementami audiodeskrypcji – Żydowscy artyści Białegostoku (miejsce zbiórki: Pałacyk Gościnny Branickich, ul. J. Kilińskiego 6, czas trwania: ok. 90 minut, przewodnik: Andrzej Tarasewicz/wstęp wolny), organizator: Galeria im. Sleńdzińskich,
• godz. 19.00 – koncert zespołu NACHUM Pękala/Bilińska/Rzepka/Zylberberg/Łyszkiewicz, (miejsce: Klub Fama, ul. Legionowa 5/wstęp wolny) organizator: Białostocki Ośrodek Kultury.

Sobota (16 sierpnia):

• godz. 16.00 – spacer śladami rodziny Kracowskich, (miejsce zbiórki: ul. Lipowa 17, przewodniczka: Izabela Szymańska), organizator: Fundacja Otwarta Edukacja, Galeria im. Sleńdzińskich,
• godz. 17.00 – prezentacja słuchowiska „Wciąż jesteśmy liczni” na podstawie listów młodych ludzi zaangażowanych w ruch oporu: Mordechaja Tenenbauma i Bronki Klibańskiej-Winnickiej (miejsce: Galeria im. Sleńdzińskich – Waryńskiego 24a/wstęp wolny) organizator: Galeria im. Sleńdzińskich,

Niedziela (17 sierpnia):

• godz. 17.00 – premierowy pokaz filmu dokumentalnego „Historia otwiera” i spotkanie z jego reżyserem Łukaszem Kamińskim, (miejsce: Centrum im. Ludwika Zamenhofa, ul. Warszawska 19/wstęp wolny), organizator: Białostocki Ośrodek Kultury.

Szczegóły dotyczące wydarzeń można znaleźć na stronach internetowych organizatorów: Białostockiego Ośrodka Kultury oraz Galerii im. Sleńdzińskich.

Źródło: UM Białystok