Będzie nowy urząd do ściągania podatków. Zaangażowano MF, ZUS, Policję i Straż Graniczną

Polska przygotowuje się do stworzenia nowego organu, którego celem będzie poprawa ściągalności podatków i ograniczenie szarej strefy. Nieformalne prace nad tym projektem już trwają, a skład nowej jednostki ma obejmować przedstawicieli ZUS, Ministerstwa Finansów, Policji i Straży Granicznej.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

W czwartek 21 listopada w centrali ZUS odbywa się konferencja. Jej tytuł to „EMC – Nowoczesne technologie w walce z nadużyciami”. Dr Tomasz Tratkiewicz, dyrektor departamentu podatku od towarów przy resorcie finansów ministra Andrzeja Domańskiego ujawnił, iż realizowane są nieformalne prace nad nowym rozwiązaniem, które ma uszczelnić lukę podatkową. Powstanie nowy urząd. W pracach uczestniczą już przedstawiciele ZUS, Ministerstwa Finansów, Policji i Straży Granicznej.

Cel nowego urzędu: ograniczenie szarej strefy

Według szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego, polska szara strefa wynosi około 27% gospodarki, co przewyższa średnią unijną o 5 punktów procentowych. Jej redukcja mogłaby przynieść budżetowi państwa choćby 100 miliardów złotych. Nowy urząd ma pomóc osiągnąć ten cel, koncentrując się na lepszej ściągalności podatków i zwalczaniu nadużyć.

• Skład i struktura nowego organu: Organ ma być ciałem kolegialnym, na którego czele stanie sekretarz Ministerstwa Finansów. W jego skład wejdą również przedstawiciele ZUS, Policji, Straży Granicznej oraz innych instytucji państwowych.
• Narzędzia i strategie: Międzynarodowy Fundusz Walutowy już pracuje nad narzędziem do szacowania szarej strefy, co pozwoli precyzyjniej identyfikować obszary wymagające interwencji.

Projekt zarządzenia powołującego nowy urząd ma trafić do konsultacji międzyresortowych w przyszłym tygodniu. Wstępne prace zakładają stworzenie systemu raportowania, który pomoże lepiej monitorować przepływy finansowe i identyfikować nadużycia podatkowe. W planach jest również wzmocnienie współpracy międzynarodowej, szczególnie w kontekście unijnej walki z oszustwami VAT oraz chińskimi platformami e-commerce.

Problem jednoosobowych działalności gospodarczych

Jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) stały się jednym z kluczowych tematów związanych z uszczupleniem wpływów budżetowych. Dzięki optymalizacji podatkowej wiele osób na JDG zatrzymuje większość swoich dochodów na konsumpcję, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do problemów z ich zabezpieczeniem emerytalnym. Jak wskazuje zastępca dyrektora departamentu analiz ekonomicznych Jędrzej Jankowski-Guzy, przedsiębiorcy na JDG płacą minimalne składki do ZUS, co w przyszłości może skutkować koniecznością wsparcia ich minimalnymi emeryturami z budżetu państwa. Jednym z rozwiązań miało być oskładkowanie umów cywilnoprawnych, jednak rząd oddala się od tego pomysłu, zapowiadając negocjacje z Komisją Europejską.

Walka z chińskimi platformami e-commerce

W ramach polskiej prezydencji w Unii Europejskiej w 2025 roku planowane jest utworzenie grupy roboczej ds. ściągalności podatku VAT. Polska administracja chce zwrócić szczególną uwagę na nieuczciwe praktyki chińskich gigantów e-commerce, które od lat są przedmiotem kontroli i raportów UOKiK.

Szersze skutki społeczne i gospodarcze

Nowy urząd ma również długofalowe znaczenie dla kształtowania systemu podatkowego w Polsce:

1. Poprawa ściągalności VAT i CIT: Wzmocnienie kontroli nad szarą strefą ma przyczynić się do zwiększenia wpływów budżetowych.
2. Zmniejszenie nierówności: Ograniczenie nadużyć podatkowych może pomóc w wyrównaniu szans dla różnych grup podatników.
3. Efekty dla przedsiębiorców: Zacieśnienie kontroli nad JDG i innymi formami działalności może zwiększyć obciążenia administracyjne dla firm.

Powstanie nowego organu do walki z luką podatkową to ambitny krok polskiego rządu w celu uszczelnienia systemu podatkowego i zwiększenia wpływów do budżetu. kooperacja z ZUS, Policją i Strażą Graniczną oraz wsparcie Międzynarodowego Funduszu Walutowego mają zwiększyć skuteczność działań. Pomimo kontrowersji wokół oskładkowania JDG, rząd szuka alternatywnych sposobów na poprawę wydolności systemu podatkowego. Nowy urząd ma rozpocząć swoją działalność w najbliższych latach, a jego skuteczność może zdefiniować przyszłość polskiej gospodarki.