Opracowała: Roksana Pawęzka
16 czerwca 2023 r. około godziny 23.30 w Lhubirira Secondary School w Mpondwe doszło do ataku na szkołę. Z raportu policyjnego wynika, iż zginęły 42 osoby, z czego 37 to uczniowie – 20 z nich zostało zaatakowanych maczetami, a 17 spłonęło. Do szpitala przewieziono osiem osób w stanie krytycznym. Służby podejrzewają, iż oskarżeni dopuścili się uprowadzenia sześciorga uczniów[1]. Władze kraju o masakrę posądzają bojowników z Sojuszniczych Sił Demokratycznych (The Allied Democratic Forces, ADF)[2]. Stacja BBC podaje, iż jest to pierwszy atak na ugandyjską szkołę od 25 lat[3].
Mapa 1. Uganda i państwa sąsiadujące.
Przebieg zdarzeń
Ataku dokonało pięciu bojowników. Zdaniem świadka mężczyźni mieli na sobie ciemnozielone ubrania. Posiadali broń, siekierę i maczety[4]. Dowódca ugandyjskiej armii podał, iż napastnicy w mieście przebywali prawdopodobnie dwa dni. W tym czasie przygotowywali się do dokonania zamachu. Jeden z członków grupy dzień wcześniej został skierowany do szkoły, najprawdopodobniej w celu zapoznania się z układem pomieszczeń[5].
Cały dzień przebiegł zgodnie z ich planem. Młodzież każdego wieczoru przed snem śpiewała. Hałas dobiegający z budynków nie był niczym nadzwyczajnym, więc sąsiedzi początkowo zlekceważyli krzyki dochodzące z akademika[6].
Pierwszą ofiarą napastników była osoba nadzorująca[7]. Następnie zamachowcy skierowali się do pokoi młodych ludzi. Zażądali otwarcia drzwi. Uczniowie stanowczo się sprzeciwili, a w tym czasie pozostali starali się ukryć. Napastnicy udali się do sypialni dziewcząt. Znęcali się nad nimi, używając maczet, a następnie zbezcześcili ich ciała. Po zakończeniu tortur na uczennicach wrócili do akademika chłopców. Tym razem udało im się dostać do ich części[8]. BBC informuje, iż zamachowcy, po ataku, wrzucili bombę do akademika. Nie jest jasne, czy spowodowało to pożar w budynku. Całe zdarzenie trwało 90 minut[9].
Sąsiedzi poinformowali służby, iż pod koniec ataku słyszano takie zdania, jak: „Zadanie zostało wykonane”, „Allahu Akbar” (Bóg jest największy), a także „Udało nam się zdestabilizować kraj Museveniego”. Sprawcy mieli posługiwać się językiem suahili[10]. Kilkoro uczniów uprowadzono i prawdopodobnie przydadzą się do noszenia skradzionej żywności. Napastnicy podczas wydostawania się z wioski palili też sąsiednie domy i zabijali ich mieszkańców[11].
Jak udało się przeżyć ocalałym?
Kilkoro uczniów udzieliło wywiadów, dzięki którym dowiadujemy się, jaka metoda pozwoliła im oszukać napastników i uratować swoje życie podczas ataku terrorystycznego:
- jedna z dziewcząt schowała się pod łóżkiem i modliła się o swoje życie. Gdy nadarzyła się okazja, uciekła przez okno i pobiegła do pobliskiej wioski po pomoc[12];
- dwunastoletni chłopiec, gdy poczuł, iż jest w niebezpieczeństwie, ukrył się w krzakach i pozostał tam do przyjazdu służb[13];
- kolejny ocalały położył się obok zakrwawionych ciał przyjaciół. Następnie rozmazał krew na swoim ciele, aby bojownicy myśleli, iż jest martwy[14]
- reszta uczniów ukryła się pod łóżkami, gdy usłyszano pierwsze strzały[15].
Kim są sprawcy?
Zdaniem Ugandyjskich Służb Bezpieczeństwa za atakiem na szkołę w Lhubirira Secondary School w Mpondwe stoją członkowie ADF.
Grupę w połowie lat 90. XX w. założył Jamila Mukulu – chrześcijanin, który przeszedł na islam. Zgromadził wokół siebie zwolenników niezadowolonych z traktowania muzułmanów przez rząd Ugandy. Ugrupowanie powstało z połączenia kilku frakcji rebeliantów – były to: Sojuszniczy Ruch Demokratyczny, Narodowa Armia Wyzwolenia Ugandy (NALU) i bojownicy ruchu Tablighi Jamaat. Jego członkowie początkowo pochodzili głównie ze środkowej Ugandy[16]. Według ONZ większość z nich to islamiści, którzy chcą ustanowić prawo szariatu w Ugandzie[17]. Ich zdaniem społeczność muzułmańska w tym kraju nierzadko jest celem ataków sił bezpieczeństwa i czuje się marginalizowana[18]. Charakterystyczną cechą działania grupy są dobrze skoordynowane ataki.
Reakcje służb
Służby po uzyskaniu informacji o zaistniałym ataku terrorystycznym na szkołę wkroczyły, aby udzielić pomocy poszkodowanym i w celu zatrzymania przestępców. Po przybyciu na miejsce musiały zacząć gwałtownie działać. Na zaatakowanym terenie panował pożar. Pierwsze ofiary znaleziono na terenie kompleksu. W środku wciąż uwięzieni byli ocalali wraz ze zwłokami rówieśników.
Ludowe Siły Obrony Ugandy (Uganda People’s Defence Forces, UPDF) przystąpiły do działań, które miały na celu odnalezienie uprowadzonych dzieci, a także grupy rebeliantów. Osoby uprawnione skierowano do przeszukania Parku Narodowego Wirunga. Do akcji włączono również samoloty, które miały pomóc w śledzeniu podejrzanych[19]. Portal CNN informuje, iż udało się odnaleźć trzech uczniów, dwójkę dzieci i kobietę. Znajdowali się w parku na terenie Republiki Demokratycznej Konga[20].
Według „Reuters” grupa została rozbita przez ugandyjskie wojsko[21]. Aresztowano
25-letniego podejrzanego Kalenzi Resto. Dowodem w jego sprawie jest wideo, które udostępniono w mediach społecznościowych[22]. Pozostali napastnicy uciekli przez granicę do rozległych dżungli wschodniego Konga, skąd atakują cele cywilne i wojskowe zarówno w Kongo, jak i Ugandzie[23].
[1] Uganda school attack: Dozens of pupils killed by militants linked to Islamic State group, „BBC”, 17.06.2023, https://www.bbc.com/news/world-africa-65937484, 11.08.2023.
[2] W. Kamusiime, Lhubirira school terror attack death toll still stands at 42 and not 50 as alleged. 25 bodies identified so far, „Uganda Police Force”, 19.06.2023,
[3] Uganda school attack: Dozens of pupils killed…
[4] Uganda school attack: What we know so far, „Al Jazeera”, 18.06.2023, https://www.aljazeera.com/news/2023/6/18/uganda-school-attack-what-we-know-so-far, 28.07.2023.
[5] Uganda: Atak terrorystyczny na szkołę. Jest wiele ofiar, „RP”, 17.06.2023, https://www.rp.pl/przestepczosc/art38621201-uganda-atak-terrorystyczny-na-szkole-jest-wiele-ofiar, 28.07.2023.
[6] A. Lime, A. Okumu, Uganda school attack: ‘Gospel songs interrupted by screaming’, „BBC”, 18.06.2023, https://www.bbc.com/news/world-africa-65945814, 28.07.2023.
[7] S. Neiman, ‘So many dead bodies’: Militia school attack haunts Uganda town, „Aljazeera”, 27.06.2023, https://www.aljazeera.com/features/2023/6/27/so-many-dead-bodies-militia-school-attack-haunts-ugandan-town, 28.07.2023.
[8] Tamże.
[9] A. Lime, A. Okumu, Uganda school attack…
[10] Tamże.
[11] S. Neiman, ‘So many dead bodies’: Militia school attack…
[12] I. Ojoko, Uganda School Attack: Survivors Share Their Horrific Ordeal, „BBN”, 20.06.2023, https://bnn.network/world/uganda/uganda-school-attack-survivors-share-their-horrific-ordeal/, 29.07.2023.
[13] Tamże.
[14] A. Lime, A. Okumu, Uganda school attack…
[15] B. Hallowell, ‘I Pretended to Be Dead’: Uganda School Massacre Survivor Tells How He Survived Terrorist Horror, „CBN”, 24.06.2023, https://www2.cbn.com/news/world/i-pretended-be-dead-ugandan-school-massacre-survivor-tells-how-he-survived-terrorist, 5.08.2023.
[16] Allied Democratic Forces, https://www.wikiwand.com/en/Allied_Democratic_Forces, 1.08.2023.
[17] J. Pike, Allied Democratic Forces, „Globalsecurity”, 15.07.2023, https://www.globalsecurity.org/military/world/para/adf.htm, 1.08.2023.
[18] Tamże.
[19] Uganda. Atak na szkołę z internatem. Dziesiątki uczniów nie żyją, „Polsat News ”, 17.06.2023, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2023-06-17/uganda-atak-na-szkole-z-internatem-dziesiatki-uczniow-nie-zyja/, 11.08.2023.
[20] L. Madowo, N. Princewill, Three students abducted in deadly school attack rescued by Ugandan forces, „CNN”, 21.06.2023, https://edition.cnn.com/2023/06/21/africa/students-rescued-uganda-school-attack-intl/index.html, 22.08.2023.
[21] E. Biryabarema, Militants kill 37, abduct six others in attack on Ugandan school, „Reuters”, 17.06.2023, https://www.reuters.com/world/africa/uganda-police-say-25-people-killed-terrorist-attack-mpondwe-2023-06-17/, 1.08.2023.
[22] L. Madowo, N. Princewill, Three students abducted in deadly…
[23] E. Biryabarema, Militants kill 37, abduct six others…
English (US) · 
Polish (PL) · 
Russian (RU) ·