Umowa dożywocia - na czym polega?

Umowa dożywocia jest umową nazwaną uregulowaną w Kodeksie Cywilnym.

W ramach zawarcia umowy dożywocia zbywca ( właściciel nieruchomości) zobowiązuje się przenieść własność nieruchomości, w zamian za co nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie.

Umowę dożywocia można ustanowić jedynie na rzecz osoby fizycznej. Podmiotem takim może być nie tylko nabywca nieruchomości, ale osoba bliska. Osobą bliską może być małżonek, krewny lub powinowaty, ale także osoba spoza tego kręgu z którą zbywcę wiążą szczególnie bliskie stosunki.

Nabywca powinien, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

W umowie o dożywocie istnieje możliwość obciążenia nieruchomości na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie może być:

- ograniczone do części nieruchomości,

- obciążone służebnością mieszkania

- obciążone inną służebnością osobistą

- bądź obciążone zobowiązaniem do spełniania powtarzających się świadczeń  w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku,

Nawiązanie stosunku prawnego dożywocia powstaje na mocy zawartej umowy.  Przedmiotem umowy jest przeniesienie własności nieruchomości, wobec tego konieczne jest zawarcie takiej umowy w formie aktu notarialnego. Może być to nieruchomość gruntowa, nieruchomość lokalowa, może także dotyczyć prawa użytkowania wieczystego gruntu i własności budynku na nim posadowionego.

Nie jest natomiast możliwe obciążenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu ( prawo ograniczone, nie stanowiące własności) umową dożywocia.

Przedmiotem umowy może być także udział we współwłasności lub użytkowaniu wieczystym.

Umowa dożywocia tworzy silny i trwały stosunek, który wygasa w chwili śmierci dożywotnika. Umowy dożywocia nie można wypowiedzieć, jednak można żądać jej rozwiązania. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.

W wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę o dożywocie.

Aktualizacja: 28/03/2024 15:47